مقایسه تأثیر ضد میکروبی تیمارهای هویج ایرانی (زردک) و هویج فرنگی بر روی لیستریا مونوسایتوژنز

سابقه و هدف: گزارش های زیادی درباره اثرات ضد میکروبی برخی سبزی ها از جمله هویج بر علیه میکروب های بیماری زا وجود دارد. اما در مورد زردک تاکنون تحقیقی در دنیا انجام نشده است. هدف از این مطالعه، مقایسه اثرات بازدارندگی تیمارهای رنده شده و رقت های آب هویج ایرانی یا زردک (parstinaca sativa) و هویج فرنگی (daucus carota) بر دو رقت باکتری لیستریا مونوسایتوژنز بود. مواد و روش ها: در این پژوهش تجربی، ابتدا آلودگی نمونه ها به باکتری لیستریا مونوسایتوژنز (طبق استاندارد 1-8035) بررســـی و سپس تیمارهـــای هویج تهیه گردید. سوسپانسیون های cfu/ml 103 و 105 باکتری لیستریا مونوسایتــــوژنز ســــروتایپ 2a (ptcc 1295) به همه تیمارها تلقیح و با سه تکرار پس از 1 و 24 ساعت مجاورت، این تلقیح روی محیط لیستریا سلکتیو آگار کشت داده شد. نتایج با مقایسه تعداد کلنی های لیستریای تلقیح شده به تیمارهای هویج با شاهد (کلنی های بدون تلقیح) با آنالیز آماری کروسکال- والیس با سطح اطمینان 95% بررسی شدند. یافته ها: هر دو نوع هویج از نظر آلودگی به لیستریا مونوسایتوژنز منفی بودند. هر دو نوع هویج بر لیستریا مونوسایتوژنز اثر بازدارنده داشتند ولی اثر زردک به مراتب بیشتر بود (005/0p<). زردک بر هر دو رقت سوسپانسیون باکتری مؤثر بود، در حالی که هویج فرنگی فقط بر سوسپانسیون cfu/ml 103 تأثیر داشت. اثر بازدارندگی زردک بعد از 24 ساعت نگهداری تلقیح در یخچال نسبت به یک ساعت افزایش یافت، ولی در مورد هویج فرنگی تغییری نکرد. اثر آب هویج کامل از سایر تیمارها بیشتر بود، ولی تفاوت سایر تیمارها معنی دار نبود. ضمن بررسی مشخص شد هویج فرنگی تازه اثر بازدارندگی روی باکتری ندارد، ولی نگهداری آن به مدت 4 روز در دمای اتاق و یخچال، باعث بروز این اثر می شود. نتیجه گیری: هویج فرنگی و زردک اثر بازدارندگی بر روی باکتری لیستریا مونوسایتوژنز دارند، ولی اثر زردک به مراتب بیشتر از هویج است. شرایط بروز اثرات ضد میکروبی در هر یک از انواع هویج بسیار متنوع است و نیاز به بررسی بیشتری دارد. این مطالعه، مقدمه ای است برای تحقیق بیشتر در مورد امکان استخراج ترکیبات ضد میکروبی هویج به خصوص نوع زردک و استفاده از آن به عنوان یک نگهدارنده طبیعی مؤثر بر باکتری های قابل انتقال از غذا.